Kalp romatizması, kalpte iltihaplanmaya neden olan bir hastalıktır. Bu hastalık, genellikle streptokok adı verilen bakteriyel enfeksiyon sonrasında ortaya çıkar. Kalp romatizmasının tedavi yöntemleri arasında antibiyotik tedavisi ve cerrahi müdahaleler yer alır. Hastalığı önlemek için hijyen kurallarına uyulması, aşı yaptırılması ve enfeksiyondan korunmak için önlemler alınması gerekmektedir.
Kalp Romatizması Nedir?
Kalp romatizması, streptokok enfeksiyonundan kaynaklanan bir iltihaplanma nedeniyle kalp kapakçıklarında hasar oluşan bir hastalıktır. Bu hasar sonucu kapakçıkların çalışması bozulur ve kalbin sağlıklı şekilde pompalaması güçleşir.
Hastalığın belirtileri ise genellikle karın ve göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı, yorgunluk, ateş, titreme, deride döküntü, eklem ağrısı ve şişliktir.
Kalp romatizmasına, özellikle boğaz enfeksiyonlarına bağlı olarak ortaya çıkan streptokok bakterisi sebep olur. Düzenli tedavi edilmezse kalp kapakçıklarında hasar oluşur ve kalp romatizması gelişebilir.
Kalp Romatizması Nasıl Teşhis Edilir?
Kalp romatizması olarak düşünülen belirtiler varsa, bir doktora başvurup muayene olmak gerekmektedir. Doktor, kalp romatizması şüphesiyle başka testler yapılmasını önerir. Kalp romatizmasının teşhisinde en yaygın kullanılan testler şunlardır:
- Kalp dinlemesi: Kalp romatizması olan kişilerde kalp sesleri normalden farklı olabilir ve kalp kasının daha hızlı atabileceği belirlenebilir.
- Kan testleri: Kalp romatizması olan kişilerin kanının, enfeksiyon belirtileri veya yüksek antikor düzeyleri içerebileceği belirlenebilir.
- EKG (elektrokardiyogram): Bu test, kalbin elektrik faaliyetlerine bakarak kalp ritim bozukluklarını tespit edebilir.
- EKO (ekokardiyogram): Bu test, kalbin çift taraflı ultrason dalgaları kullanılarak incelenmesini sağlar. Kalp romatizmasının yanı sıra, kalbin diğer tıbbi durumlarını da tespit etmek için kullanılabilir.
Bazı durumlarda, doktor daha fazla test yapmayı önerir veya kalbinizin durumunu daha ayrıntılı olarak değerlendirmek için bir kardiyologdan yardım almanızı önerir.
Kalp Romatizması Tedavisi
Kalp romatizması tedavisi, hastalığın aşamasına ve belirtilerine göre değişmektedir. Tedavi sürecinde amaç, enfeksiyonu kontrol altına almak, kalp hasarını önlemek, oluşan hasarı tamir etmek ve kalp fonksiyonlarını normale döndürmektir.
Antibiyotik tedavisi, kalp romatizması tedavisinin ilk adımıdır. Enfeksiyon kontrol altına alındıktan sonra, kalp hasarını önlemek ve oluşan hasarı tamir etmek için bazı ilaçlar kullanılır. Bunlar arasında beta blokerler, diüretikler, ACE inhibitörleri ve digoksin bulunmaktadır. Tedaviye yanıt veremeyen hastalarda cerrahi müdahaleler gerekebilir. Cerrahi müdahaleler arasında kapak onarımı veya değiştirme, kalp nakli ve balon valvüloplasti işlemi yer almaktadır.
Kalp romatizması tedavi sürecinde mutlaka doktor tavsiyesi alınmalıdır. Gereksiz ilaç kullanımı veya yanlış tedavi süreci kalp hasarını artırabilir ve hayatı tehdit eden sonuçlara sebep olabilir.
Antibiyotik Tedavisi
Kalp romatizması tedavisinde antibiyotik kullanımı önemlidir. Yüksek riskli kişilerde koruyucu antibiyotikler kullanılabilir. Ayrıca kalp kapaklarında hasar varsa veya kalp kapakları yapışık ise ameliyat öncesi antibiyotik kullanımı gereklidir.
Antibiyotikler romatizmal ateş ve Streptokok enfeksiyonlarının tedavisinde de kullanılır. Tedavinin etkin olması için antibiyotiklerin düzenli olarak ve doğru dozlarda kullanılması gerekir.
- Amoksisilin
- Penicilin
- Eritromisin
- Azitromisin
Bazı durumlarda, rezistans (direnc) gibi yan etkiler görülebilir. Bu nedenle, antibiyotik kullanımı doktor kontrolünde yapılmalıdır.
Cerrahi Tedavi
Cerrahi müdahaleler, kalp romatizması tedavisinde nadir görülen durumlarda tercih edilir. Özellikle kalp kapakları hasar gördüğünde, kapak tamir veya değişim ameliyatları yapılır. Diğer bir cerrahi müdahale ise kalp duvarında oluşan kalınlaşmaların çıkartılmasıdır. Cerrahi tedaviler, ilaç tedavilerinin yetersiz kalması ve kalp yetmezliği gibi ciddi durumlarda düşünülmelidir.
Kalp Romatizması Önleme Yöntemleri
Kalp romatizması, tedavisi zor bir hastalıktır. Ancak, bazı önleme yöntemleri uygulanarak hastalığın ortaya çıkması önlenebilir. Bu önleme yöntemleri şunlardır:
- Kalabalık ve hijyenik olmayan ortamlardan uzak durulmalıdır.
- Yeterli miktarda uyku alınmalıdır.
- Aşırı yorgunluk ve stresten kaçınılmalıdır.
- Bol su içilmelidir.
- Tütün ve alkol kullanımından kaçınılmalıdır.
- Dengeli ve sağlıklı beslenilmelidir. Yağlı, tuzlu ve şekerli gıdalar tüketilmemelidir.
- Düzenli egzersiz yapılmalıdır. Ancak, aşırı ve yoğun egzersizlerden kaçınılmalıdır.
Bu önleme yöntemleri uygulanarak, kalp romatizmasının ortaya çıkması engellenebilir ya da risk azaltılabilir. Ancak, kendinizi iyi hissetmeyen ya da hastalık semptomları gösteren kişilerin mutlaka doktor kontrolüne gitmeleri gerekmektedir.
Kalp Romatizması ile Yaşamak
Kalp romatizması olan kişilerin yaşam tarzlarına dikkat etmeleri gerekiyor. Buna uygun olarak beslenmelerine özen göstermeleri, düzenli egzersiz yapmaları, stresten uzak durmaları, ve doktorlarının tavsiyelerine uymaları hayati önem taşıyor. Ayrıca, kalp romatizması olan kişilerin sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durmaları gerekiyor.
Bunların yanı sıra, kalp romatizması olan kişilerin yaşam tarzı değişiklikleri yapmaları gerekebilir. Örneğin, fiziksel aktiviteleri kısıtlanabilir, çalışma saatleri azaltılabilir veya uyku düzenleri değişebilir. Bu tip durumlarda doktorlarıyla diyalog halinde kalmak ve tavsiyelerine uygun davranmak önemlidir.
Ayrıca, kalp romatizması olan kişilerin ilaç tedavisine de devam etmeleri gerekiyor. Doz aksatmaları veya ilaç kullanmayı bırakma gibi yanlış davranışlar kalp rahatsızlıklarının ilerlemesine neden olabilir. Kişinin ilaçlarını etkili bir şekilde kullanması ve düzenli bir şekilde kontrol muayenelerine gitmesi de kalp sağlığının korunması açısından hayati önem taşıyor.
Beslenme
Kalp romatizması olan kişilerin sağlıklı bir şekilde beslenmeleri ve belirli yiyecekleri tüketmeleri önemlidir. Yüksek lifli gıdalar, taze sebzeler, meyveler, tam tahıllar, düşük yağlı süt ürünleri tüketilmelidir. Ayrıca, trans yağlar, doymuş yağlar, tuzlu yiyecekler, şekerli ve işlenmiş gıdalar sınırlandırılmalı veya tamamen uzaklaştırılmalıdır.
Balık, ceviz, Chia tohumu ve keten gibi omega-3 yağ asitleri içeren yiyeceklerin de tüketilmesi, kalp sağlığını korumaya yardımcı olabilir. Beslenme konusunda hastanın durumuna ve özelliklerine göre diyetisyen tarafından detaylı bir beslenme programı hazırlanmalıdır.
| Öğün | Yiyecek |
|---|---|
| Sabah Kahvaltısı | Beyaz peynir, domates, salatalık, tam buğday ekmeği, çilek |
| Ara Öğün | Kavun dilimleri, bir avuç ceviz |
| Öğle | Izgara tavuk göğsü, kahverengi pirinç, ızgara sebzeler |
| Ara Öğün | Yağsız yoğurt, taze meyve |
| Akşam | Izgara somon, fırında patates, yeşil salata |
Beslenme alışkanlıklarınızı değiştirmek zaman alabilir, ancak kalp sağlığı için önemlidir. Kendinizi yavaş yavaş bu yeni beslenme programına alıştırarak, kalp sağlığınızı koruyabilirsiniz.
Egzersiz
Kalp romatizması olan kişiler için egzersiz, düzenli yapıldığında kalbin güçlendirilmesi ve kan dolaşımının arttırılması açısından faydalıdır. Ancak yanlış yapıldığında çarpıntı, nefes darlığı ve yorgunluğa neden olabilir. Bu nedenle egzersiz programını belirlerken mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Kalp romatizması olan kişilerin yapabileceği egzersizler arasında yürüyüş, yoga, hafif aerobik egzersizler yer alırken, koşu gibi yüksek etkili aktiviteler önerilmez. Egzersizler yapılırken kalp atış hızının belirli bir seviyede tutulması ve solunumun düzenli olması önemlidir.
Ayrıca egzersiz öncesi ve sonrası ısınma ve soğuma hareketleri yapmak, vücudu yavaş yavaş hazırlamak ve rahatlatmak için önemlidir. Egzersiz sırasında tansiyon, nabız ve solunum takibi yapmak, egzersize uygun kıyafetler tercih etmek egzersizlerin daha güvenli bir şekilde yapılmasını sağlar.
Stres Yönetimi
Kalp romatizması olan kişilerde stres, kalp sorunlarının artmasına ve komplikasyon riskinin artmasına neden olabilir. Bu nedenle, kalp romatizması olan kişilerin stresi yönetmeleri önemlidir.
Bunun için, düzenli olarak yoga, meditasyon ve derin nefes egzersizleri yapmak faydalı olabilir. Ayrıca, sosyal destek almak da stresle başa çıkmada etkili bir yoldur. Aile ve arkadaşlarla zaman geçirmek, hobilerle uğraşmak, dinlenmek ve uyku düzenine dikkat etmek de stresle mücadelede yardımcı olabilir.
Kalp Romatizması ile İlgili Merak Edilenler
Kalp romatizması ile ilgili birçok soru var. En sık sorulan soru kalp romatizması kalıtsal mıdır? Kalp romatizması genellikle boğaz enfeksiyonlarından sonra gelişir. Ayrıca çocuklarda daha sık görülür. Başka bir merak edilen konu ise kalp romatizması hangi yaşlarda görülür? Kalp romatizması, çocukluk ve gençlik dönemlerinde daha yaygındır. Bu hastalıkla ilgili tüm sorularınızın cevabı ise doktorunuzda saklı.
Kalp Romatizması Kalıtsal mıdır?
Kalp romatizması kalıtsal bir hastalık değildir fakat genetik faktörlerin belirtiler üzerinde etkisi vardır. Ailede kalp romatizması olan bir kişinin çocuklarında da hastalık görülebilir. Ancak hastalığın görülme sıklığı kalıtsal faktörlere bağlı değildir. Kalp romatizması, çoğunlukla streptokok adı verilen bakteriyel bir enfeksiyon sonrasında ortaya çıkar. Yani kalıtsal bir hastalık değildir, enfeksiyon sonrası bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi sonucu oluşur.
Kalp Romatizması Hangi Yaşlarda Görülür?
Kalp romatizması genellikle 5-15 yaş aralığındaki çocuklarda görülür ve kız çocukları erkek çocuklara göre daha fazla etkilenir. Bu yaş grubundaki çocukların bağışıklık sistemleri henüz tam olarak gelişmediği için enfeksiyonlara daha yatkındırlar. Çocuklarda kalp romatizmasının belirtileri arasında ateş, kalp çarpıntısı, nefes darlığı, yorgunluk ve halsizlik yer almaktadır.
Çocuklarda kalp romatizmasının teşhisi genellikle fizik muayene, kan testleri ve kalp ultrasonu ile konulmaktadır. Tedavide erken teşhis oldukça önemlidir. Antibiyotik tedavisi enfeksiyonları kontrol altına almak için kullanılırken, ileri durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Çocukların kalp sağlıklarını korumak için temizlik ve hijyen kurallarına dikkat etmeleri, bağışıklık sistemlerini güçlendirmeleri ve düzenli olarak doktora görünmeleri gerekmektedir. Ayrıca, beslenme alışkanlıklarına dikkat edilmeli ve düzenli egzersiz yapılmalıdır.
Anneler hamilelik döneminde doktora düzenli olarak gitmeli ve enfeksiyonlardan kaçınmalıdır. Ayrıca, doğumdan önce yapılan tarama testleri de kalp romatizmasının erken teşhisine yardımcı olur.
