Kansızlık, kırmızı kan hücrelerinin sayısının düşük olması veya kan hücrelerinin işlevini yerine getirememesi durumudur. Demir eksikliği, B12 ve folik asit eksikliği, kronik hastalıklar, kanser tedavisi ve kan kaybı gibi birçok farklı sebep kan değerlerinin düşük olmasına yol açabilir. Kansızlıkla başa çıkmak için öncelikle sebeplerinin belirlenmesi ve ona yönelik tedavilerin uygulanması gerekmektedir. Demir takviyeleri, diyet değişiklikleri, B12 ve folik asit takviyeleri, kan transfüzyonları ve tıbbi bakım bu yöntemler arasında yer alır.
Kansızlık Nedir?
Kansızlık, vücuttaki kırmızı kan hücrelerinin yeterli sayıda veya işlevsiz olması durumudur. Kırmızı kan hücreleri, vücutta oksijen taşıyan hücrelerdir ve vücudun enerji üretiminde önemli bir rol oynarlar. Kansızlık, demir eksikliği, B12 ve folik asit eksikliği, kronik hastalıklar, kan kaybı, kanser tedavisi gibi birçok faktörden kaynaklanabilir.
Kansızlığın Nedenleri Nelerdir?
Kansızlık, kişinin kırmızı kan hücresi (eritrosit) adı verilen kan hücrelerinin sayısının düşük olması veya kan hücrelerinin işlevini yerine getirememesi durumudur. Kansızlığa sebep olan faktörler oldukça çeşitlidir. Bunlar arasında demir eksikliği, B12 ve folik asit eksikliği, kronik hastalıklar, kan kaybı, kanser tedavisi gibi birçok farklı sebep yer almaktadır.
Demir eksikliği kansızlığı, en yaygın kansızlık türüdür. Demir, kırmızı kan hücrelerinde oksijen taşıyan pigment olan hemoglobinin yapısal bir bileşenidir. Demir eksikliği, demirin yeterli miktarda alınmaması veya emilememesi nedeniyle ortaya çıkar.
B12 ve folik asit eksikliği de kansızlığa neden olabilir. B12 ve folik asit, kırmızı kan hücrelerinin üretiminde önemli bir rol oynar. Kronik hastalıklar, kanser tedavisi ve kan kaybı da kansızlık nedeni olabilir. Kan kaybı, menstrual kanama, gastrointestinal kanama, travma veya ameliyat sonrası kan kaybı gibi çeşitli nedenlere bağlı olabilir.
Genel olarak, kansızlık, vücudun yeterli miktarda sağlıklı kırmızı kan hücresi üretmemesi veya bu hücrelerin işlevini yerine getirememesi nedeniyle ortaya çıkabilir. Herhangi bir kansızlık belirtisi fark edildiğinde, bir doktora başvurmak önemlidir.
Demir Eksikliği Nedenleri Nelerdir?
Demir eksikliği, kansızlık nedenlerinden biridir. Bunun dışında, kötü beslenme, özellikle demir açısından zengin gıdaların yeteri kadar tüketilmemesi de demir eksikliği sebebidir. Bazı sindirim problemleri, adet dönemi ve hamilelik de demir eksikliğine neden olabilir.
Demir eksikliği olan kişilerin, uygun bir diyetle birlikte ilaç tedavisi alması gerekebilir. Ayrıca, demir emilimini artırmak için C vitamini içeren gıdaların da tüketilmesi önerilir.
- Demir açısından zengin gıdalar: kırmızı et, sakatatlar, deniz ürünleri, kuru meyveler, yeşil yapraklı sebzeler ve tam tahıllar.
- C vitamini açısından zengin gıdalar: portakal, çilek, brokoli, kırmızı biber
Demir Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Demir eksikliği kansızlığı belirtileri; halsizlik, yorgunluk, soluk cilt, çarpıntı, nefes darlığı, baş ağrısı, uyuşukluk, göğüs ağrısı, çivi batmış gibi tırnaklar ve saç dökülmesi olarak ortaya çıkabilir.
Demir eksikliği kansızlığı belirtileri oldukça çeşitlidir ve kişinin yaşam kalitesini oldukça düşürebilir. En sık görülen belirtileri arasında halsizlik, yorgunluk, soluk cilt, çarpıntı, nefes darlığı, baş ağrısı, uyuşukluk, göğüs ağrısı, çivi batmış gibi tırnaklar ve saç dökülmesi yer alır. Kişi bu belirtileri fark ettiği takdirde en kısa zamanda doktoruna başvurmalı ve tedavi sürecine başlamalıdır.
Demir Eksikliği Tedavisi
Demir eksikliğinin tedavisi için birçok yöntem mevcuttur.
- Demir takviyeleri, doktor kontrolünde kullanılmalıdır. Aşırı alınması zararlı olabileceği gibi, kullanımı için doğru dozajı doktor belirlemelidir.
- Diyet değişiklikleri ile demir kaynaklarına yer vermek önemlidir. Kırmızı et, sakatatlar, deniz ürünleri, kuru meyveler, tahıllı gıdalar, yeşil yapraklı sebzeler gibi gıdalar tüketilebilir.
- B12 ve folik asit takviyeleri de demir eksikliği tedavisinde kullanılabilir.
- Kan transfüzyonu, ağır durumlarda kullanılabilen bir yöntemdir.
- Tıbbi bakım ise demir eksikliği nedeni ile ortaya çıkan hastalıkların tedavi edilmesi için uygulanır.
Demir eksikliğinin tedavisi için kullanılan yöntemler doktorun önerisi ve kontrolünde uygulanmalıdır.
Kansızlıkla Başa Çıkmak İçin Hangi Gıdalar Tüketilmeli?
Kansızlıkla mücadele etmek için beslenme alışkanlıklarınızda değişiklik yapabilirsiniz. Demir, B12 ve folik asit eksikliğini önleyen gıdalar tüketmek kansızlıkla mücadelede oldukça etkilidir. Özellikle kırmızı et, sakatatlardan elde edilen gıdalar, deniz ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, kuruyemişler, kuru meyveler ve tam tahıllı gıdalar, demir ve diğer mineral ihtiyaçlarınızı karşılamak açısından oldukça yararlıdır.
Ayrıca, demir emilimini artırmak ve kansızlık sorununu önlemek için, gıdaları C vitamini açısından zengin besinlerle birlikte tüketmek önemlidir. Portakal, greyfurt, mandalina, limon ve yeşil sebzeler C vitamini açısından zengindir.
Beslenmenizde demir alımını artırmak için, kırmızı et, sakatat, karaciğer, kuru baklagiller, ıspanak, brokoli, lahana, yeşil biber, kuru kayısı, kuru üzüm, balık gibi gıdaları tüketebilirsiniz. Aynı zamanda tam tahıllı ürünler, ceviz, badem, fındık gibi besinlerde bol miktarda demir bulunur.
Kansızlığın Önlenmesi İçin Hangi Önlemler Alınabilir?
Kansızlığın oluşumunu engellemek ve mevcut kansızlık sorununu hafifletmek için yapabileceğimiz birçok önlem var. Öncelikle sağlıklı bir diyet tüketmek kansızlığı önlemekte oldukça etkilidir. Bol miktarda demir içeren kırmızı et, sakatatlar ve deniz ürünleri gibi gıdalar tüketmek bu konuda yardımcı olabilir. Bunun yanında yeşil yapraklı sebzeler, kuru meyveler, kuruyemişler ve tam tahıllı gıdalar da önemli birer kaynak olabilir.
Düzenli egzersiz yaparak vücudumuzdaki dolaşımı arttırabiliriz. Bu da kanımızdaki oksijen miktarının artmasını sağlar ve kansızlık riskini azaltır. Yeterli miktarda sıvı tüketmek de vücudumuzdaki dolaşımı arttırarak kansızlığa karşı koruma sağlar.
Stresten kaçınmak da kansızlık riskinin azaltılması için önemli bir önlemdir. Stres, vücudumuzdaki hormon seviyelerini etkiler ve kan dolaşımına zarar verir. Bu nedenle, stresten uzak durmak veya stresle başa çıkmayı öğrenmek kansızlık riskini azaltabilir.
Son olarak, rutin sağlık kontrolü yaptırmak kansızlık gibi sağlık sorunlarının erken tespit edilmesine ve tedavi edilmesine yardımcı olur. Tedavi gerektiren sağlık sorunlarında, mutlaka doktor önerisiyle tedavi uygulamak gerekir.
