Kanser hakkında birçok yanlış bilgi vardır ve bu yanlışların doğru bilgilerle değiştirilmesi hayat kurtarıcı olabilir. İşte kanserle ilgili sıklıkla yanlış bilinen 10 konu:
- Yanlış 1: Kanser sadece genetik faktörlere bağlıdır
- Yanlış 2: Kanser yalnızca sigara içenlerde görülür
- Yanlış 3: Kanser bulaşıcıdır
- Yanlış 4: Sadece kadınlar meme kanserine yakalanabilir
- Yanlış 5: Kanser hastaları kesinlikle kemoterapi yapmalıdır
- Yanlış 6: Kanser açık havada egzersiz yapmaktan kaynaklanır
- Yanlış 7: Kanser teşhisi konan herkes aynı hızda ilerler
- Yanlış 8: Kanser teşhisi konan kişiler kesinlikle öleceklerdir
- Yanlış 9: Tümörün büyüklüğü kanserin şiddetini belirler
- Yanlış 10: Kanser tedavisi sadece bedensel olarak yapılan müdahaleleri kapsar
Bu konuların her biri detaylı bir şekilde ele alınarak, kanser hakkında doğru bilgiye sahip olmanız hedeflenmektedir.
Yanlış 1: Kanser sadece genetik faktörlere bağlıdır
Kanser sadece genetik faktörlere bağlı bir hastalık değildir. Kansere neden olan birçok faktör vardır. Örneğin, sigara kullanımı, sağlıksız beslenme, çevresel kirlilik, fiziksel aktivitenin eksikliği ve stres gibi faktörler kansere neden olabilir. Ayrıca, bazı virüsler ve bakteriler de kansere neden olabilir. Dolayısıyla, kanser genetik faktörlerin yanı sıra diğer birçok faktörden kaynaklanabilir.
Yanlış 2: Kanser yalnızca sigara içenlerde görülür
Birçok kişi, kanserin sadece sigara içenlerde görüldüğünü düşünüyor ancak bu doğru değil. Sigara içmeyen kişiler de kansere yakalanabilirler. Bunun nedenleri arasında genetik faktörler, çevresel faktörler ve yaşam tarzı alışkanlıkları sayılabilir.
Ayrıca, pasif içicilik de kansere neden olabilir. Sigara dumanına maruz kalmak sadece akciğer kanserine neden olmaz, diğer kanser türlerine de yol açabilir. Bu nedenle, sigara içilmesine izin verilmeyen alanlarda bile hava kalitesinin düşebileceği unutulmamalıdır.
Bu yüzden, sigara içmeyen kişiler de kansere yakalanabileceklerini kabul etmeli ve düzenli olarak tarama testleri yaptırmalıdırlar. Ayrıca, sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyerek ve çevresel faktörlere dikkat ederek kanser riskini azaltabilirler.
Yanlış 2.1: Sigara dumanına maruz kalmak kansere neden olmaz
Birçok insan tarafından düşünülen aksine, sigara dumanına maruz kalmak da kansere neden olabilir. Pasif içicilik olarak da bilinen bu durum, özellikle kapalı alanlarda sigara dumanına maruz kalan kişilerde akciğer kanseri, lösemi ve lenfoma gibi kanser türlerine neden olabilir. Yapılan araştırmalara göre, pasif içiciliğin neden olduğu kanser vakalarının sayısı oldukça yüksek. Bu nedenle, sigara içmeyenler bile sigara dumanına maruz kalmaktan korunmalıdır.
Ayrıca, sadece kapalı alanlarda sigara dumanına maruz kalmak da tehlikelidir. Sigara içilmeyen açık hava alanlarında bile hava kalitesinin düşebileceği bilinmektedir. Bu nedenle, sigara içen kişilerin etraflarındaki insanları da düşünerek sigara içmeyi bırakmaları gerekmektedir. Sigara içmekten kaynaklanan kanser vakalarının azaltılması için, sigarayla mücadele edilmeli ve toplumda sigara kullanımı azaltılmalıdır.
Yanlış 2.1.1: Sigara dumanına maruz kalmak sadece akciğer kanserine neden olur
Sigara içmenin kansere neden olduğu bilinirken, pasif içicilik de aynı riski taşır. Sigara dumanına maruz kalmak sadece akciğer kanserine neden olmaz, diğer kanser türlerini de tetikleyebilir.
Örneğin, sigara dumanı, mide, yemek borusu, pankreas, böbrek, mesane, rahimhalsi, lenfoma, lösemi, beyin ve çocukluk çağı kanserlerine neden olabilir. Sigara dumanına maruz kalma süresi, içeriği ve kişisel faktörler de önemli rol oynar.
Ayrıca, sigara içilmeyen alanlarda bile hava kalitesinin düşebileceği ve pasif içiciliğin bu sebeple engellenemeyebileceği unutulmamalıdır.
Yanlış 2.1.2: Sigara dumanına maruz kalındığında korunmak için yeterli havalandırma yeterlidir
Sigara dumanına maruz kalmak sadece sigara içilen alanlarda değil, açık hava dahil her yerde mümkündür. Havalandırmanın yeterli olduğunu düşünmek yanıltıcı olabilir. Çünkü havalandırma sistemleri duman partiküllerini tamamen yok etmek yerine yayabilir. Ayrıca, sigara içilmeyen alanlarda bile pasif içicilik sonucu hava kalitesi düşebilir. Bu nedenle, sigara içilen ortamlardan mümkün olduğunca uzak durmak ve sigara içenleri uyararak dışarıda içmelerini sağlamak önemlidir.
Yanlış 3: Kanser bulaşıcı değildir
Kanser, sahip olunan bir enfeksiyon ya da mikrop gibi bulaşıcı değildir. Bu hastalık, vücudun normal hücrelerinin anormal bir şekilde büyüyüp çoğalmaları sonucu ortaya çıkar. Oluşumu genetik, çevresel ve yaşam tarzı faktörleri gibi birçok nedenle ilişkilendirilmektedir.
Kanser olan bir kişiyle temas etmek, kansere yakalanmaya neden olmaz. Bu nedenle, kanser hastalarının sosyal yaşamlarına devam etmesi ve toplumla etkileşimde bulunmaları mümkündür.
Yanlış 3.1: Kanser olan kişiyle temas etmek kansere yakalanmaya neden olur
Bu tam bir yanılgıdır. Kanser temasla bulaşan bir hastalık değildir. Kanser, genetik bozukluklar, çevresel faktörler veya yaşam tarzı seçimleri gibi bir dizi nedenle ortaya çıkar. Ancak kanser hastaları daha savunmasız olabileceğinden, enfeksiyonlarla ilgili önlemler almaları önerilir. Bu nedenle, kanser hastalarıyla temastan kaçınmanın amacı kansere yakalanmaktan korunmak değil, enfeksiyon riskini azaltmaktır.
Yanlış 3.2: Kanser hastaları toplumdan izole edilmelidir
Kanser tedavisi alan kişilerin, toplumdan izole edilmelerine gerek yoktur. Aksine, hastaların desteklenmesi ve moral motivasyonlarının yüksek tutulması tedavinin başarılı olmasını sağlar. Hastaların normal hayatlarına devam edebilmeleri, hastalıklarıyla mücadelelerinin bir parçasıdır. Tabii ki, bazı durumlarda bağışıklık sistemi hassasiyetinden dolayı kalabalık yerlerden uzak durmak gerekebilir, ancak bu durumun dışında hastaların sosyal hayatlarına devam etmeleri tavsiye edilir.
Yanlış 4: Sadece kadınlar meme kanserine yakalanabilir
Kadınlar arasında sık görülen meme kanseri, erkeklerde nadir olsa da görülebilmektedir. Erkeklerin %1’i hayatları boyunca meme kanserine yakalanma riski taşır. Erkeklerde meme kanseri teşhisi, genellikle meme dokusunda sertlik veya şişlik şeklinde fark edilir. Kadınlarda olduğu gibi erkeklerde de meme kanserine karşı düzenli kontroller yapılmalı ve erken teşhis edilirse başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.
Yanlış 5: Kanser hastaları kesinlikle kemoterapi yapmalıdır
Kanser tedavisinde kemoterapinin yanı sıra, radyoterapi, cerrahi müdahaleler, immünoterapi gibi farklı seçenekler de mevcuttur. Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürürken sağlıklı hücreleri de etkileyebilir ve yan etkilere neden olabilir. Ancak diğer yöntemlerde de yan etkiler olabilmektedir.
Hastanın türüne, kanser gelişim evresine, tümörün yerleşim yerine ve hasta durumuna göre doktorlar farklı tedavi planları oluşturabilirler. Bu nedenle hastaların doğru tedavi yöntemleri hakkında doktorlarına danışması önemlidir.
Aynı zamanda alternatif tıp ve doğal ilaçlar gibi tedavi yöntemleri hakkında da dikkatli olunmalıdır. Bu tedavilerin etkisi bilimsel olarak kanıtlanmamış olabilir ve bazı durumlarda hastalığın ilerlemesine neden olabilir.
Yanlış 6: Kanser açık havada egzersiz yapmaktan kaynaklanır
Bazı insanlar, egzersiz yapmanın kansere neden olabileceğini düşünürler. Ancak, bu bambaşka bir yanılgıdır. Egzersiz yaparak sağlığınızı korursunuz ve kanseri önleyebilirsiniz.
Aksine, spordan ve açık havada egzersiz yapmaktan kansere yakalanma olasılığı oldukça düşüktür. Egzersiz yapmak, bağışıklık sisteminizi güçlendirerek kansere karşı koruma sağlar. Ayrıca, sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürerek kanser riskinizi azaltabilirsiniz.
Bununla birlikte, amatör veya profesyonel spor yaparken yaralanmalar meydana gelebilir. Bu tür yaralanmaların önlenmesi için spor yaparken uygun koruyucu ekipmanları kullanmanız önemlidir.
Yanlış 7: Kanser teşhisi konan herkes aynı hızda ilerler
Kanser teşhisi konan herkesin aynı hızda ilerlemesi yanlıştır. Kişisel faktörlerin kanserin ilerleyişini etkilediği bilinmektedir. Hastanın sağlık durumu, yaşam tarzı, tıbbi geçmişi ve kanserin tipi gibi faktörler, kanserin ilerleyişi ve tedaviye yanıtı konusunda belirleyici olabilir.
Örneğin, bazı kanser türleri yavaş ilerlerken, diğerleri hızlı bir şekilde yayılabilir. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi, kanserin ilerlemesini yavaşlatabilir veya durdurabilir. Ayrıca, tedavi planı kişiye özeldir ve kişinin genel sağlık durumuna, kanserin ilerlemesine ve diğer faktörlere göre belirlenir.
Bu nedenle, kanser teşhisi olan her fertin aynı hızda ilerlemeyeceğini bilmek ve kişiye özel bir tedavi planı hazırlamak, kanserle mücadelede önemlidir.
Yanlış 8: Kanser teşhisi konan kişiler kesinlikle öleceklerdir
Kanser teşhisi konan kişilerin ölümle sonuçlanacağı düşünülen bir yanlıştır. Ancak, teşhis edilen kanser türüne ve evresine göre tedavi yöntemleri ve hayatta kalma oranları farklılık gösterir. Erken evrede teşhis edilen kanser türleri, tedaviye yanıt verme ve iyileşme şansı daha yüksektir. Bu nedenle düzenli check-up kontrolleri yapmak ve kanserin erken teşhis edilmesi hayat kurtarabilir. Ayrıca kanser tedavisi sadece kemoterapi veya radyoterapi ile sınırlı değil, cerrahi müdahale ve hedefe yönelik tedaviler de dahil farklı seçenekler sunulabilmektedir.
Yanlış 9: Tümörün büyüklüğü kanserin şiddetini belirler
Tümör büyüklüğü kanserin şiddetini belirleyen önemli bir faktör olarak düşünülür, ancak tam olarak doğru değildir. Tümörün büyüklüğü kanserin ne kadar yayıldığı hakkında bilgi verir, ancak büyüklük kanserin ne kadar agresif olduğu hakkında tam bir resim çizmez. Örneğin, küçük bir tümör bile bazen hızlı ve agresif bir kanser türü olabilirken, büyük bir tümör yavaş ve kontrol edilebilir bir kanser türü olabilir. Bu nedenle kanserin şiddeti ve prognozu, tümörün yanı sıra diğer faktörlerin, örneğin metastazların varlığına, kanserin türüne, kişisel sağlık geçmişine ve genetik faktörlere bağlıdır.
Yanlış 10: Kanser tedavisi sadece bedensel olarak yapılan müdahaleleri kapsar
Kanser tedavi süreci sadece ilaçlarla, ameliyatlarla ya da radyoterapiyle yapılan müdahaleleri kapsamaz. Psikolojik boyutu da oldukça önemlidir. Kansere yakalanan bir kişinin morali ve psikolojik durumu tedavi sürecini olumlu ya da olumsuz etkileyebilir. Psikolojik destek almak ve stresten uzak durmak, kanser tedavisindeki başarı oranını artırabilir.
