Bocek alerjisi, insanlarin vucutlarinin bir bocek tarafindan sokulmasi sonucu ortaya cikan bir alerjik reaksiyondur. Bu durumda, vucut alerjen olarak tanimladigi maddeye karsi savasir ve belirtiler ortaya cikar. Belirtiler ve tedavi yontemleri hakkinda bilgi sahibi olmak, bu durumla karsilasilmasi durumunda hayati bir rol oynayabilir.
Belirtiler
Bocek alerjisi, kisiye ve bocek turune bagli olarak degisen alerjik reaksiyonlar meydana getirebilir. Bunlardan en yaygin olanlari bogazda sisme, burun akintisi, goz sulanmasi, isilik, kizariklik, ve egzamadir. Bazi kisilerde ise cok daha ciddi reaksiyonlar meydana gelebilir ve anafilaksi gibi hayati tehlike arz eden durumlara yol acabilir.
Bocek alerjisinde kisi, adi gecen bocegin sokuna karsi alerjik reaksiyon gosterir. Bu sokun etkisi altinda kalma sureleri ve magnitudesi farklilik gosterebilmektedir. Genellikle sok ile birlikte agri, kizari, yanma hissi, sisme, siddetli kaşıntı, nefes alma güçlüğü, mide kramplari gibi semptomlar hissedilir.
Bocek alerjisi sirasinda gozlerde kizariklik ve kanlanma da gorulebilir. Ayrica, cene, yuz, ve dilde sisme de soz konusu olabilir. Bunlarin yani sira isilik, deride kizariklik, kabarma, sislik ve egzama tarzinda bir takim kizarikliklar ve kabuklanmalar gozlemlenebilir.
Alerjik reaksiyonlar genellikle panik yaratan bir etiya ile baslar. Ancak, hemen hemen tum bocek sokmasi bu tip reaksiyonlara neden olmaz. Bu nedenle, belirtiler ortaya ciktiğinda acil tibbi yardim alinmasi önemlidir.
Ciddi Durumlar
Anafilaksi, bocek alerjisinde nadir görülen ancak hayatı tehdit eden bir durumdur. Belirtileri hızlı başlar ve solunum sıkıntısı, kalp atışı hızlanması, düşük kan basıncı, baş dönmesi ve şok gibi ciddi semptomlarla kendini gösterir. Eğer anafilaksi belirtileri varsa derhal acil servise başvurulmalı ve epinefrin enjekte edilmelidir. Bocek alerjisi olan bireylerin taşıması gereken bir otomatik epinefrin kalem de bulunmaktadır. Acil durumda aynı zamanda bir yakınının da hastaneye haber vermesi ve tıbbi geçmiş bilgilerini sunması hayati öneme sahiptir.
Yaygin Belirtiler
Bocek alerjisi, yaygin belirtiler arasinda kurdele agri, egzama ve solunum yollari sorunlari ile kendini gosterir. Kurdele agri, isilikler, kabarciklar, deride kizarikliklar ve sivilceler gibi semptomlar arasinda yer alir. Egzama, kuru, kasintili, ciltte kizariklik ve fazla kuruluk ile karakterize edilir. Solunum yollari sorunlari da birden cok semptomu icerebilir. Bu semptomlar arasinda nefes alma guclugu, nefes darligi, hirimizlik, yanma hissi, burun akintisi ve gozlerde sulanma yer alabilir.
Bu belirtilerin tamamini yasayan biri, bir doktor veya alerji uzmani tarafindan muayene edilmelidir. Tedaviye gecikmenin, semptomlari daha da kritik bir hale getirebilecegi unutulmamalidir.
Tedavi ve Onleme
Bocek alerjisi tedavisi, semptomlara ve alerjinin agirligina bagli olarak degisir. Tedavinin amaci, semptomlari hafifletmek ve anafilaksi ve diger ciddi durumlar gibi gecirilmeyecek riskleri azaltmaktir.
Bocek alerjisi tedavisi, asagidaki yontemlerden biri veya daha fazlasinin kombinasyonu olabilir:
- Ilaclar: Epinefrin, antihistaminikler ve kortikosteroidler, semptomlari hafifletir ve anafilaksi veya diger ciddi durumlari yonetir.
- Immunoterapi: Enjeksiyon veya hap olarak verilen immunoterapi, alerjiyi tedavi etmeye yardimci olabilir. Bu tedavi, az miktarlarda bocek venomu iceren bir seri enjeksiyonla veya agizdan hap olarak uygulanabilir.
Bocekler ile temas etmekten kacinmak, bocek alerjisi riskini azaltmak icin onemlidir. Onleme yontemleri asagidaki gibidir:
- Otomatik epinefrin kalem tasima: Acil bir durum, anafilaksi gibi bir durumda kolay erisilebilir epinefrin kalemin tasiniyor olmasi onemlidir.
- Acil durum plani hazirlama: Alerjik reaksiyon onlenebilir oldugunda, acil durum plani hazir olmali ve calisacak ikinci bir kisi bulunmalidir.
Ilaclar
Bocek alerjisi tedavisinde kullanilan yontemler arasinda ilaclar da yer almaktadir. Epinefrin, ciddi alerjik reaksiyonlarin tedavisinde kullanilan bir ilactir ve otomatik epinefrin kalem tasimak bu turlu durumlarda hayati onem tasir. Antihistaminikler, yaygin belirtileri gidermek icin kullanilir ve kurdele agri ve egzamanin tedavisinde de etkilidir. Kortikosteroidler ise solunum yollari sorunlarinin tedavisinde kullanilir. Doktorunuzla konusarak hangi ilacin sizin icin uygun oldugunu belirleyebilirsiniz.
Immunoterapi
Bocek alerjisi, ciddi bir alerjik reaksiyondur ve belirtileri zamanla artabilir. Bu nedenle, doktorlar alerjik reaksiyon riski yüksek olan kişilere immunoterapi önermektedir. Bu tedavi yöntemi, hem enjeksiyon hem de haplarla verilir. Amaç, vücudun bağışıklık sistemini bocek alerjisine karşı toleranslı hale getirmektir. Böylece, gelecekte ortaya çıkabilecek vakalarda, vücut zarar görmek yerine normal bir şekilde tepki verebilir. Immunoterapi, birçok hasta için etkili olmuş ve astım gibi başka alerjik durumları da iyileştirebilir.
Onleme
Bocek alerjisinden kurtulmak icin onlem almak oldukca onemlidir. Otomatik epinefrin kalemi, bir cok alerji hastasi icin hayat kurtarici bir yontemdir. Bu kalem kolayca tasinabilir ve ani alerjik bir durumda hizli bir sekilde kullanilabilir. Ancak, kalemi tasimadan once doktorunuzla konusarak kullanilmasi gerektigini unutmamalisiniz.
Ayrıca, acil durum plani hazirlamak da alerjinin kontrol altinda tutulmasina yardimci olur. Acil durum plani, hastanin kendi belirtileri ve tedavi yontemleri hakkinda bilgi bulunur. Bu planin bir kopyasini istesiniz veya bir yere asin.
Ayni zamanda, bocek alerjisine yol acan faktorleri azaltmaya calismak da onemlidir. Eve girerken ayakkabilarinizi cikarin, havalandirmanin guclendigi yaz aylarinda evde pencere ve kapilari kapali tutun. Disarida gececek zamanlarda pantolon ve uzun kollu giysiler giymek de alerjik reaksiyonlari azaltabilir.
