Aort kapak darlığı, aorta çıkışındaki kapakların sertleşmesi ve daralması sonucu kan akışında zorluk yaşanması durumudur. Bu durumun erken teşhisi ve tedavisi önemlidir.
Aort Kapak Darlığı Belirtileri
Aort kapak darlığı belirtileri genellikle yavaş bir şekilde başlar ve daha sonra şiddetlenir. Başlangıçta semptomlar hissedilmeyebilir, ancak zamanla ortaya çıkabilir. Bu semptomlar;
- Göğüste sıkışma ve rahatsızlık hissi
- Nefes darlığı, özellikle egzersiz sırasında
- Çarpıntı
- Baş dönmesi ve bayılma hissi
- Halsizlik ve yorgunluk
- Öksürük
Eğer bu semptomlarla karşılaşıyorsanız, aort kapak darlığı tehlikesi altında olabilirsiniz ve bir doktorla görüşmeniz önerilir.
Aort Kapak Darlığı Nedenleri
Aort kapak darlığı, aort kapağının sertleşmesi ve daralması sonucu ortaya çıkar. Bunun nedenleri arasında yaş, kalıtım, enfeksiyon ve bazı tıbbi durumlar yer alır.
Aort kapak darlığı, kalıtımsal faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Ailesinde aort kapak darlığı olan kişilerde bu durum daha fazla görülür.
Yaşlılık, aort kapağının sertleşmesi ve daralması üzerinde etkili bir faktördür. Aort kapak darlığı çoğunlukla 65 yaşın üzerindeki kişilerde görülür.
Aort kapağına enfeksiyon bulaşması, aort kapak darlığına neden olabilir. Bu durum, özellikle kalp kapakçığı enfeksiyonlarına bağlı olarak ortaya çıkabilir.
Bazı tıbbi durumlar, aort kapak darlığına neden olabilir. Bunlar arasında romatizmal ateş, kemik hastalıkları, konjenital kalp hastalıkları ve Marfan sendromu yer alır.
Bu faktörlerin yanı sıra, sigara içmek, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol seviyeleri ve obezite gibi faktörler de aort kapak darlığı riskini artırabilir.
Kalıtsal Geçiş
Aort kapak darlığı, kalıtsal geçiş ile de ilişkilidir. Ailede daha önce aort kapak darlığı olan bireylerin, bu rahatsızlığı geliştirme olasılığı daha yüksektir. Özellikle kalıtsal kaynaklı doğumsal kalp hastalıkları olan kişilerde, aort kapak darlığı riski artmıştır. Bu nedenle, aile öyküsü olan kişilerin daha dikkatli olmaları ve düzenli olarak kardiyoloji muayenesi yaptırmaları gerekmektedir.
Yaşlanma
Yaşlanmak her ne kadar kaçınılmaz olsa da, vücutta bazı değişikliklere neden olabilir. Aort kapak darlığı da yaşlanmanın neden olduğu bu değişikliklerden biridir. Yaşlandıkça, kapak yaprakçıkları kalınlaşır ve sertleşir. Bu da kan akışını engelleyerek aort kapak darlığına yol açabilir. Bununla birlikte, her yaşlı kişide aort kapak darlığı gelişmez. Diğer faktörlerin de etkisi olduğu için sağlıklı bir yaşam tarzı benimsenmesi hayati önem taşır.
- Sağlıklı beslenme
- Düzenli egzersiz
- Sigara ve alkol tüketiminden kaçınma
- Stres yönetimi
- Doktorun verdiği ilaçların düzenli kullanımı
Bunlar yaşlanmaya bağlı gelişebilecek aort kapak darlığına karşı koruyucu önlemlerdir.
Aort Kapak Darlığı Tedavisi
Aort kapak darlığı tedavisi, hastalığın şiddetine, semptomların şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir. Tedavi yöntemleri arasında ilaç tedavisi, cerrahi tedavi ve TAVI/TAVR yöntemi yer alır.
Aort kapak darlığı ileri aşamada ise, aort kapak değişimi veya tamiri gibi cerrahi tedaviler uygun olabilir. Ayrıca minimal invaziv TAVI/TAVR yöntemi de son yıllarda kullanılmaya başlanmıştır.
İlaç tedavisi, özellikle semptomların hafif olduğu durumlarda kullanılır ve hastanın semptomlarını hafifletmek için kullanılır. Diüretikler, beta blokerler ve nitratlar, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak için kullandığımız birkaç sınıf ilaçtan bazılarıdır.
| Tedavi Yöntemi | Duruma Bağlı Olarak Tercih Edilme Sebebi |
|---|---|
| Aort Kapak Değişimi | Ciddi semptomları olan ve ileri aşamada olan hastalar için tercih edilir. |
| Aort Kapak Tamiri | Kapak darlığı hafif ya da orta dereceli olan ve aynı zamanda aort anevrizması gibi başka bir kalp hastalığına da sahip olan hastalar için tercih edilir. |
| TAVI/TAVR Yöntemi | Cerrahi riskleri olan veya ileri yaştaki hastalar için tercih edilir. |
Egzersiz ve beslenme de tedavi sürecinde önemlidir. Ancak, hastalığın derecesine ve semptomlara bağlı olarak, hastaların bu konuda özellikle hassas olması ve doktorun önerilerine dikkat etmesi önemlidir.
İlaç Tedavisi
Aort kapak darlığı tedavisinde kullanılan ilaçlar, hastanın durumuna ve semptomlarına göre değişim gösterir. Genellikle, belirtileri hafifletmek için kalp atışını yavaşlatan, kan basıncını düşüren ve suyu vücuttan atarak ödemleri azaltan ilaçlar kullanılır.
Bazı hastalar, antikoagülanlar gibi kan pıhtılaşmasını önleyen ve enfeksiyonları tedavi eden ilaçların yanı sıra, diğer kalp problemlerinin tedavisinde kullanılan ilaçları da kullanabilir.
Bununla birlikte, ilaç tedavisi aort kapak darlığına tam bir çözüm sunamayabilir ve sadece semptomları hafifletmek için kullanılabilir. İlaçlar, cerrahi tedaviyle birlikte de kullanılabilir.
Cerrahi Tedavi
Cerrahi tedavi yöntemleri aort kapak darlığına karşı uygulanabilen önemli seçeneklerdir. Bu yöntemler genellikle aort kapak darlığı ilerlemiş ve ciddi kardiyovasküler sorunlar yaşayan hastalara uygulanır. Aort kapak değişimi, aort kapak tamiri ve minimal invaziv TAVI/TAVR yöntemi cerrahi tedaviler arasında yer alır.
Aort kapak darlığı ilerlemiş ve diğer tedavi yöntemleri işe yaramamış veya yetersiz kalmışsa, cerrahi müdahaleler tercih edilir. Aort kapak değişimi, cerrahi tedavi yöntemleri arasında en sık tercih edilen yöntemdir. Bu yöntemde, hastanın aort kapağı alınarak, yerine yapay kapak takılır. Aort kapak tamiri ise, hastanın kendi kapağı üzerinde yapılan işlemlerle gerçekleştirilir.
Minimal invaziv TAVI/TAVR yöntemi ise, aort kapak darlığı tedavisinde son yıllarda sıkça tercih edilen bir yöntemdir. Bu yöntemde, küçük kesiler açılarak kateterler yoluyla kalp içine girilir ve yeni bir kapak yerleştirilir. Bu yöntemin avantajı, diğer cerrahi yöntemlere göre daha az invaziv olmasıdır.
Aort Kapak değişimi
Aort kapak darlığı ileri seviyede ise aort kapak değişimi gerekir. Bu operasyonda aort kapak değiştirilir ve yeni kapak kalıcı ve dayanıklıdır. Yeni kapak, hasta hayatını normal bir şekilde sürdürmesine yardımcı olur. Cerrahi sonrası iyileşme süreci hızlıdır ve hastalar normal aktivitelerine kısa sürede dönebilirler.
- Aort kapak değişimi uzun vadeli bir çözüm sunar.
- Yeni kapak, dayanıklı ve kalıcıdır.
- Operasyon sonrası iyileşme süreci hızlıdır.
Aort Kapak Tamiri
Aort kapak darlığı tedavisinde tamir yöntemi, aort kapağın hasar gören kısımlarının onarılmasını içermektedir. Bu yöntem daha hafif aort kapak darlığı olan hastalarda tercih edilir. Aort kapağı, yapısını koruyacak şekilde tamir edilerek, normal işlevine geri dönebilir. Tamir işlemi genellikle açık cerrahi müdahale ile yapılmaktadır.
TAVI/TAVR Yöntemi
TAVI/TAVR yöntemi, aort kapak darlığı tedavisinde en son geliştirilen minimal invaziv bir yöntemdir. Bu yöntem, cerrahi müdahale gerçekleştirmeden aort kapak darlığı tedavisini gerçekleştirir.
Bu yöntemde, özel bir flebitle kalbinizden bir kasık veya kol atardamarına kateter yerleştirilir. Bu kateter, tıpkı bir kelebek kanülü gibi cildinize yerleştirilir ve aort kapak olarak adlandırılan orta kalbinizin tam olarak altında duran dar bölgeye doğru yönlendirilir.
Burada, yeni bir kapak düzenek yerleştirilir. Bu kapak, sıkıca açılır ve kapandığından emin olmak için test edilir. TAVI/TAVR yöntemi, daha eski hastalarda, daha yüksek riskli olanlar için özellikle önerilir ve tam bir açık kalp ameliyatı gerektirmez.
- Minimal invaziv yöntem olduğundan daha az invazivdir.
- Tavsiye edilen yöntemdir çünkü hastanın komplikasyon riskini azaltır.
- Pek çok hasta, daha hızlı bir toparlanma süreci rapor eder.
Aort Kapak Darlığı Egzersizleri
Aort kapak darlığı egzersizleri, kalbinizi güçlendirmeye yardımcıdır ve hastalığın semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Ancak, egzersiz seçimi aşamasında bir kardiyologdan tavsiye almak önemlidir. İşte bazı öneriler:
- Hafif tempolu yürüyüşler
- Su aerobiği veya yüzme
- Ağır ya da yüksek etkili egzersizlerden kaçınmak
- Kol ve bacak hareketleri için hafif ağırlıklarla direnç antrenmanı
Unutmayın, herhangi bir egzersiz programından önce doktorunuzla mutlaka konuşmalısınız. Kendi seviyenize uygun bir egzersiz programı planlanır ve egzersizlerinize yavaş yavaş başlar.
Aort Kapak Darlığı Beslenme
Aort kapak darlığı beslenmeyle iyileştirilemez, ancak doğru beslenmeyle belirtileri azaltılabilir ve hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir. Aort kapak darlığı olan kişiler sağlıklı bir diyet uygulamalıdır; işlenmiş ve yüksek yağ içeren gıdalardan, tuz ve şekerli yiyeceklerden kaçınmalıdır. Ayrıca, diyetlerinde yeterli miktarda sebze, meyve, tam tahıl ve sağlıklı yağlar bulunmalıdır.
Ayrıca, aşağıdaki besinleri tüketmek de önerilir:
- Kalp sağlığını iyileştirici omega-3 yağ asitleri açısından zengin balıklar (örneğin somon, alabalık, sardalya)
- Kalp sağlığını koruyan ve kan basıncını azaltan yeşil yapraklı sebzeler (örneğin ıspanak, lahana, pazı)
- Kalp dostu olan kepekli tahıllar (örneğin esmer pirinç, kepekli ekmek, tam buğday makarnası)
- Kalbi koruyan ve antioksidan özelliklere sahip olan koyu renkli meyveler (örneğin böğürtlen, yaban mersini ve kırmızı üzüm)
Buna karşılık, aort kapak darlığı olan kişilerin tüketmemesi gerekenler arasında şunlar yer almaktadır:
- Tuzlu ve işlenmiş gıdalar (örneğin donmuş pizza, patates cipsleri ve hazır çorbalar)
- Trans yağlar içeren gıdalar (örneğin margarin, kızartmalar)
- Şeker ve yüksek fruktozlu mısır şurubu içeren yiyecekler
- Kafein ve alkolden kaçınmak da önerilmektedir.
