Yeme bozukluğu, kişinin normalden farklı beslenme alışkanlıklarını sürdürmesidir. Anoreksiya nervoza, bulimiya nervoza, binge eating disorder, hiperfaji, pika ve nocturnal sleep-related eating disorder bu bozukluklara örnek olarak verilebilir. Yeme bozukluğu olan kişiler, fiziksel ve duygusal belirtiler yaşayabilirler. Yeme bozukluğunu tedavi etmek için de farklı yöntemler kullanılabilir.
Anoreksiya nervoza, aşırı düşük vücut ağırlığına ulaşmak için yemek yeme alışkanlığının reddedilmesi ile karakterize edilir. Bu durum, kilo kaybetmek ve vücutlarının algıladığı şekli değiştirmek gibi endişeler nedeniyle meydana gelebilir. İnsanlar, genellikle fazla egzersiz yapma, açlığa dayanma veya yiyecekleri tüketirken kontrolü kaybetme gibi davranışlar sergilerler.
Bulimiya nervoza, beslenme krizleri yaşayan kişilerin ardından, kontrolsüzce yemek yemeleri ve ardından kusmaları ile karakterize edilir. Kişiler, aşırı yiyecek tüketmenin ardından pişmanlık veya utanç duyguları yaşayabilirler.
Binge eating disorder, uzun süreli açlık hissi ardından çok fazla yemek yeme durumudur. Kişiler, genellikle bir mekanizma olarak yemek yedikleri için pişmanlık ve utanç hissi yaşayabilirler.
Hiperfaji, egzersiz ya da açlık hissi olmaksızın, yeme bozukluğu olan kişilerin aşırı miktarda yemek yemesidir. Yeme bozukluğu olan kişiler, kendilerini engelleyemez ve sık sık yemek yeme krizleri yaşarlar.
Nocturnal Sleep-Related Eating Disorder, uyku esnasında kontrolsüz yeme davranışıdır. Kişiler, geceleri uyandıklarında, uyku sersemliği nedeniyle çok fazla yemek yiyebilirler.
Pika, beslenme dışı nesnelerin tüketilmesi alışkanlığıdır. Bu davranış, fiziksel zarar vermeden çeşitli nesnelerin yutulması ile karakterizedir.
Anoreksiya Nervoza
Anoreksiya nervoza, bir kişinin aşırı düşük vücut ağırlığına ulaşmak için yemek yeme alışkanlığını reddetmesiyle karakterizedir. Bu yeme bozukluğuna sahip kişiler, yemek yememe konusunda ısrar ederler ve sıkı bir diyet ve egzersiz programına sıkı sıkıya bağlı kalırlar. Anoreksiya nervoza belirtileri arasında aşırı zayıflık, kısır döngüde beslenme alışkanlıkları, yeme alışkanlıklarının keskin değişiklikleri, yorgunluk ve duygu düzensizliği yer alır. Bu hastalığın tedavisi, medikal ve psikolojik yöntemlerin kombinasyonunu içerir.
Bulimiya Nervoza
Bulimiya nervoza, beslenme krizleri yaşayan kişilerin ardından kontrolsüzce yemek yemesi ve ardından kusmaları ile karakterize edilen bir yeme bozukluğudur. Bulimia, genellikle kişinin kendini kontrolsüz hissettiği, yeme krizleri yaşadığı ve ardından utancı nedeniyle yeme davranışlarını gizlediği bir durumdur. Bu nedenle, bulimiya teşhisi koymak zor olabilir. Bulimia, günlük yaşamı kesintiye uğratan ve ciddi tıbbi sorunlara neden olabilen bir yeme bozukluğudur.
Bulimiya nervoza, kişinin kilo kontrolü üzerinde aşırı derecede endişelenmesi ve kilo alımından korkması ile ilişkilidir. Bu, kısıtlayıcı diyet uygulamalarına yol açabilir. Kişi yemek yemeyi reddeder ve daha sonra büyük miktarda yiyecek tüketir. Daha sonra, kilo vermek için ya diyet yapar ya da aşırı egzersiz yapar ya da her ikisini yapar.
- Bulimia nervozanın belirtileri arasında genellikle normal veya hatta normalden fazla bir ağırlık vardır.
- Kişi yemek yedikten sonra üzüntü, huzursuzluk ya da suçluluk duygusu yaşayabilir ve bu nedenle kusabilir, ishal ya da müshil kullanabilir.
- Bulimia nervozanın diğer belirtileri arasında yemek yeme davranışlarındaki değişiklikler, yemek yemenin gizli tutulması, diğer insanlarla birlikte yemekten kaçınmak, yeme ile ilgili obsesif düşünceler ve beden ağırlığı hakkında aşırı endişe bulunur.
Bulimiya nervoza, tedavi edilmezse ciddi tıbbi sorunlara neden olabilir. Tedavi, danışmanlık, terapi ve ilaç kullanımının bir kombinasyonunu içerebilir. Aynı zamanda kişinin kilo kontrolü ile ilgili olumsuz düşüncelerini de ele almak önemlidir.
Hiperfaji
Hiperfaji, yeme bozukluğu olan kişilerin egzersiz yapmadan ya da açlık hissi olmadan aşırı miktarda yemek yemesi durumudur. Bu bozukluğun altında yatan nedenler arasında hormonsal dengesizlikler, kaygı, depresyon ve öfke kontrol problemleri yer alabilir. Hiperfaji, diğer yeme bozukluklarından farklı olarak, bir atak sırasında yeme miktarının kontrol edilememesiyle açığa çıkar. Yeme atakları sonrasında kişiler genellikle suçluluk ve utanç hissi yaşarlar. Tedavi, kişinin yeme alışkanlıklarını yeniden yapılandırmak ve nedenleri tespit etmek için psikoterapi, diyet ve egzersiz önerileri gibi yöntemleri içermelidir.
Nocturnal Sleep-Related Eating Disorder
Nocturnal Sleep-Related Eating Disorder, genellikle gece uykusu sırasında kontrolden çıkmış yeme davranışı olarak bilinir. Birçok insan bu durumda yemek yemezdik, ancak bazıları uyku sırasında yemek yeme alışkanlığı geliştirebilirler. Bu durumda, uyku sırasında uyku yürüyüşü gibi kontrolsüz davranışlar yaşanır ve kişiler yemek yiyebilirler. Bu durum, kilo alımına ve kilo yönetimine bağlı sağlık sorunlarına neden olabilir.
Binge Eating Disorder
Binge Eating Disorder, açlık hissi uzun süre yaşandığı zamanlarda, kişinin kontrolsüz bir şekilde çok fazla yemek yemesi durumudur. Bu durum, yeme bozukluğu şeklinde sınıflandırılmaktadır ve bu yeme krizleri genellikle öğün zamanları dışında da yaşanabilir. Kişi, yeme davranışının kontrolünü kaybeder ve besinleri hızlı bir şekilde tüketir. Yeme krizinin ardından, kişide suçluluk ve kaygı hissi oluşabilir.
Pika
Pika, yeme bozukluklarından biridir ve beslenme dışı nesnelerin tüketimine dayanır. Bu alışkanlık fiziksel zarar vermeden gerçekleşir, ancak besin değeri olmayan nesnelerin tüketimi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, pika tedavisi, temel olarak ilaç tedavisi ve terapi yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilir.
Yeme Bozukluğu Belirtileri
Yeme bozukluğu olan bir kişinin davranışlarının değiştiği çeşitli belirtiler vardır. Fiziksel belirtiler arasında kilo kaybı, cilt problemleri, tüylenme ve diş çürükleri sayılabilir. Duygusal belirtiler ise depresyon, kaygı ve özgüven eksikliği olarak ortaya çıkar. Yeme bozukluğu olan kişiler, yemek yememe veya aşırı yemek yeme davranışlarına odaklanır ve bu durum; iş ve sosyal yaşantılarının etkilenebileceği anlamına gelir. Şiddetli yeme bozuklukları olan kişiler, kontrol kaybı yaşayabilir, vücutlarının şekli üzerine aşırı derecede endişelenir ve diğer sağlık sorunlarıyla karşı karşıya kalabilirler. Bu nedenle, yeme bozukluğu belirtileri fark edildiğinde, hemen profesyonel yardım alınması önemlidir.
Fiziksel Belirtiler
Fiziksel belirtiler yeme bozukluğunun en önemli işaretlerindendir. Yeme bozukluğu olan kişilerin cilt problemleri, tüylenme, diş çürükleri ve kilo kaybı gibi belirtileri gözlemlenebilir. Kilo kaybı, besinsizliği ve yetersiz beslenmeyi ifade eder. Tüylenme ise vücudun çeşitli bölgelerinde çıkan ince tüylerdir. Diş çürükleri ise ağız hijyeni ve uygun diyet uygulamamak nedeniyle gelişebilecek bir durumdur. Bu belirtiler genellikle bir uzman tarafından tanı konulabilen işaretlerdir.
Duygusal Belirtiler
Duygusal belirtiler genellikle yeme bozukluğu olan kişilerde görülür. Bu belirtiler depresyon, özgüven eksikliği ve kaygı gibi duygusal rahatsızlıkları içerir. Yeme bozukluğu olan kişiler genellikle kendilerini kötü hissederler ve bu nedenle başkalarıyla etkileşim kurma konusunda zorluk çekerler. Bu duygusal belirtiler, yeme bozukluğunun tedavisinde önemli bir rol oynamaktadır ve bu nedenle terapide de ele alınır.
Yeme Bozukluğu Tedavi Yöntemleri
Yeme bozukluğu tedavisi için birçok farklı yaklaşım vardır. CBT (Cognitive Behavioral Therapy), düşünce kalıplarının değiştirilmesi yoluyla mental yardım sağlar. İlaç tedavisi, depresyon, kaygı ve diğer duygusal rahatsızlık belirtilerinin tedavisi için kullanılan bir yöntemdir. Aile terapisi, aile üyeleri arasındaki etkileşimi geliştirmek ve desteği artırmak amacıyla kullanılan bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi seçeneklerinden hangisinin en uygun olduğuna, hastanın durumunu değerlendiren bir uzman karar vermelidir.
CBT (Cognitive Behavioral Therapy)
CBT, yeme bozukluğu tedavisinde sık kullanılan bir terapi türüdür. Terapi sırasında, kişinin düşünce kalıpları anlaşılır ve gerektiğinde yeniden yapılandırılır. Bu, yeme bozukluğundan kaynaklanan kaygı ve depresyon belirtilerinin azaltılmasına yardımcı olur. CBT ayrıca, yeme bozukluğu için neden olan tetikleyicileri tanımlar ve bu tetikleyicileri ele alma stratejileri üzerinde çalışır. Bu, yeme bozukluğu olan kişilerin, yeme davranışlarına olan kontrolünü artırmalarına ve daha sağlıklı bir beslenme alışkanlığı geliştirmelerine yardımcı olur.
İlaç Tedavisi
Yeme bozukluğu tedavisinde ilaç tedavisi, depresyon, kaygı ve diğer duygusal rahatsızlık belirtilerinin tedavisi için kullanılır. Antidepresanlar, antipsikotikler ve anksiyolitikler gibi farklı ilaçlar kullanılır. İlaç tedavisi genellikle psikoterapiyle birlikte kullanılır. Ancak, ilaç tedavisinin yararlı olabileceği bazı yeme bozukluğu türleri de vardır.
Aile Terapisi
Aile terapisi, yeme bozukluğunu yaşayan kişinin aile üyelerinin de katıldığı bir terapi yöntemidir. Bu tedavi yöntemi, aile üyeleri arasındaki iletişimi geliştirerek, birbirlerine destek sağlamalarını amaçlar. Aile terapisi sırasında, aile üyeleri, yeme bozukluğunun nedenleri ve sonuçları hakkında bilgilendirilirler ve birbirlerine duygusal destek verirler. Ayrıca, aile terapisi, diğer tedavi yöntemleriyle birlikte kullanıldığında başarılı sonuçlar vermektedir.
