Ses kısıklığına neden olan faktörler pek çok farklı olabilir. En yaygın nedenler arasında boğaz enfeksiyonları, sigara içmek, alkol tüketimi, öksürük, yorgunluk, alerjiler ve stres yer alır. Bununla birlikte, kronikleşen ses kısıklığı durumlarında altta yatan bir sorun veya hastalık olabilir. Bu nedenle, ses kısıklığı şikayeti yaşayanların doktorlarına başvurarak teşhis ve tedavi almaları önemlidir.
Ses kısıklığına ne iyi gelir?
Ses kısıklığına iyi gelen bitkisel tedavi yöntemleri mevcuttur. Ballı süt, zerdeçal, zencefil, rezene yaprakları ve salgam suyu tüketimi ses tellerini rahatlatarak kısa sürede ses kısılmasını giderir.
- Ballı süt: Bal, ılık süt içerisinde eritilerek tüketildiğinde ses tellerini yumuşatarak sesin açılmasına yardımcı olur.
- Zerdeçal: Sıcak suya bir çay kaşığı zerdeçal ilave edilerek gargaralar yapılması, öksürük ve ses kısıklığının hafiflemesine yardımcı olur.
- Zencefil: Taze zencefil ezilerek suya koyulur ve kaynatılır. Elde edilen çayın içine bir çay kaşığı bal ilave edilerek tüketilebilir.
- Rezene yaprakları: Rezene yaprakları kaynatılır ve elde edilen su bal ile tatlandırılarak tüketilir. Ses tellerini rahatlatarak kısa sürede etkisini gösterir.
- Salgam suyu: Salgam suyunun içine bir çay kaşığı balla karıştırılarak tüketilmesi; solunum yollarını açarak, ses kısılmasının giderilmesine yardımcı olur.
Nasıl teşhis edilir?
Ses kısıklığı teşhisi için öncelikle genel bir fizik muayene yapılır. Bu muayenenin ardından, ses tellerinin durumunu tespit etmek için laringoskopi yapılabilir. Doktorunuz, ses tellerinin kamerası yardımıyla incelenir ve kitleler, enfeksiyonlar veya tümörler gibi olası anormallikler belirlenebilir. Eğer ses kısıklığı kronikse, ses tellerinin liflerinin bozulduğu ve kalınlaştığı polipler gibi problemler de araştırılabilir. Bu tür durumlarda bir Kulak Burun Boğaz (KBB) uzmanına başvurmanız önemlidir.
Kronik ses kısıklığı
Kronik ses kısıklığı, uzun süreli olan veya tekrarlayan ses bozukluklarıdır. Sigara kullanımı, alkol tüketimi, solunum yolu enfeksiyonları, alerjiler, hormonal değişimler ve stres kronik ses kısıklığına neden olabilir. Ayrıca polipler, nodüller, kanser, reflü ve tiroid problemleri de kronik ses kısıklığına sebep olabilir. Tedavi edilmediği takdirde, kronik ses kısıklığı işlevsel bozukluklara, psikolojik sorunlara ve kalıcı ses kaybına neden olabilir. Tedavi için bir otorinolarengoloji doktoruna başvurulması önerilir.
Profesyonel ses kullanan kişilerde kronik ses kısıklığı
Profesyonel ses kullanan kişilerin işlerinde başarılı olmaları için daima sağlıklı ve güçlü bir sesleri olması gerekir. Ancak özellikle öğretmenler, şarkıcılar veya spikerler gibi profesyonel ses kullanan kişiler, işlerinin gereklilikleri nedeniyle sık sık ses kısıklığı sorunuyla karşı karşıya kalırlar. Zamanla bu sorun kronikleşebilir ve kişinin iş performansını etkileyebilir. Ses kısıklığına sebep olan faktörlere dikkat edilmesi ve bu sorunun tedavisi için uzman bir doktora başvurulması gerekmektedir.
Reflüye bağlı ses kısıklığı
Reflü, mide asidinin yemek borusuna geri akması nedeniyle oluşan bir rahatsızlıktır. Bu durum, ses tellerine zarar verebilir ve ses kısıklığına neden olabilir. Tedavi için öncelikle reflü tedavisi yapılmalı ve diyet değişiklikleri önerilmelidir. Reflüyü önlemek için baharatlı, yağlı yiyeceklerden kaçınılmalı ve asitli içecekler tüketilmemelidir. Ayrıca, yatarken başın yüksek olması için yastık kullanımı önerilir. Ses tellerinin dinlenmesi ve ılık sıvı tüketimi de tedavi sürecinde önemlidir.
Tedavi yöntemleri
Ses kısıklığı tedavisinde kullanılan yöntemler hastanın şikâyetlerinin sebebine ve düzeyine göre değişebilir. Öncelikle sesin dinlendirilmesi tavsiye edilir. Ayrıca, su buharı solunumu ya da nemlendirici cihaz kullanımı da önerilebilir.
Eğer ses kısıklığı enfeksiyon kaynaklı ise, doktor antibiyotik ya da kortizon ilaçları önerir. Ses kısıklığı psikolojik kaynaklı ise, ses terapisi önerilir. Ses terapisti, doğru nefes teknikleri ile birlikte vokal egzersizleri yapmayı öğretir. Bazı durumlarda, cerrahi müdahale gerekebilir. Ses telleri üzerindeki bir tümörün çıkarılması gibi. Ancak bu, nadir görülen bir durumdur.
Bazı bitkisel çaylar ve karışımlar da ses kısıklığının tedavisinde kullanılabilir. Örneğin, ısırgan otu çayı veya bal ile limon suyu karışımı gibi. Ancak, bitkisel tedavilerin etkisi kişiden kişiye değişebilir. Bu nedenle, herhangi bir bitkisel tedavi uygulanmadan önce mutlaka bir doktora danışılmalıdır.
Ses kısıklığına sebep olan faktörlerin en aza indirilmesi ve yukarıdaki tedavi yöntemlerinin uygulanması ile birlikte hastaların büyük bir kısmı, ses kısıklığının geçtiğini söylerler. Ancak, ses kısıklığı uzun süredir devam ediyorsa ve tedavilere rağmen geçmiyorsa, mutlaka bir kulak burun boğaz uzmanına başvurulmalıdır.
Önlemler
Ses kısıklığını önlemek için öncelikle ses tellerine zarar verebilecek faktörlerden kaçınılmalıdır. Bu faktörler arasında sigara içmek, alkollü içecekler tüketmek, şarkı söylemek veya bağırmak gibi yüksek sesle konuşmak, aşırı öksürmek ve stres yer almaktadır.
Bunun yanı sıra, ses tellerinin korunması ve sağlıklı kalması için şunlar yapılabilir:
- Ses dinlendirilmeli ve gerektiğinde mola verilmelidir.
- Ses tonu ve konuşma hızı kontrol edilmelidir.
- Ses tellerini nemli tutmak için yeterli miktarda su içilmelidir.
- Gerektiğinde ses egzersizleri yapılabilir.
- Soğuk havalarda boğaza ve boyuna sıkıca sarılacak bir atkı takılmalıdır.
- Gerektiğinde ses koruyucu ekipmanlar kullanılmalıdır.
Bunların yanı sıra, düzenli spor yapmak, sağlıklı beslenmek ve stresten uzak durmak da ses tellerinin sağlıklı kalmasına yardımcı olabilir.
