Kanser olmak kimseyi sevindirmez. Çocukluk çağı kanserlerine karşı önlem almak ise her ailenin görevidir. Bu makalede, kanserin nedenleri, çocukluk çağı kanser türleri ve kanserden korunma yöntemleri hakkında bilgiler bulabilirsiniz. Unutmayın, erken teşhis hayat kurtarır!
Kanserin Nedenleri
Çocukluk çağı kanserlerinin nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Fakat bazı durumlarda kanser gelişme riski artmaktadır. Genetik yatkınlık, çevresel faktörler, radyasyon, bazı virüsler ve enfeksiyonlar bu risk faktörleri arasındadır. Bazı çocuklarda ise kanser gelişme riski belirli bir sendromdan kaynaklanabilir. Çocukluk çağı kanserlerinin büyük bir kısmı ise ardı ardına meydana gelen rastgele mutasyonlar sonucu oluşmaktadır.
- Genetik yatkınlık
- Çevresel faktörler
- Radyasyon
- Bazı virüsler ve enfeksiyonlar
- Belirli sendromlar
Çocukluk Çağı Kanser Türleri
Çocukluk çağı kanserleri, vücudun çeşitli bölgelerinde oluşabilen farklı türlerden oluşur. En sık görülen kanser türleri arasında lenfoma, lösemi, beyin tümörleri ve böbrek tümörleri yer alır. Belirtiler arasında halsizlik, kilo kaybı, karın ağrısı, baş ağrısı, nöbetler ve idrar yolu problemleri vardır. Erken teşhis ve tedavi hayat kurtarır.
Kan Kanseri – Lösemi
Lösemi, kan hücrelerinin anormal olarak üretilmesi sonucunda oluşan bir kanser türüdür. Çocukluk çağı kanserlerinin en sık görülenlerindendir. Lösemide, normal kemik iliği hücreleri yerine kanserli hücreler üretilir. Hastalığın nedenleri arasında genetik faktörler, radyasyon, kimyasal maddelere maruz kalma ve enfeksiyonlar yer alabilir.
- Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL): En sık görülen lösemi türü olan ALL, vücudun lenfosit üretimindeki bozukluğa bağlı oluşur ve kanserli lenfoblast adı verilen hücrelerin üretimini artırır. Kemoterapi, ışın tedavisi veya kemik iliği nakli tedavi yöntemleri arasında yer alır.
- Akut Myeloid Lösemi (AML): Yine kemik iliği hücrelerindeki bozukluk sonucu oluşan AML, kemik iliği hücrelerinin yerini kanser hücrelerinin alması ile gelişir. Kemoterapi, kemik iliği nakli veya lösemi ilaçları tedavi seçenekleri arasındadır.
ALL (Akut Lenfoblastik Lösemi)
Akut lenfoblastik lösemi (ALL), çocukluk çağı kanserlerinin en sık görülen türüdür. Beyaz kan hücrelerinin kontrolsüz şekilde çoğalmasıyla ortaya çıkan ALL, genellikle 2-5 yaş arası çocuklarda görülür. ALL’nin tedavi yöntemleri arasında kemoterapi, kemik iliği nakli ve hedefe yönelik tedaviler yer alır. Kemoterapi çoğu zaman ilk tercih edilen tedavi yöntemidir ve başarılı başarı oranı %80-90 arasındadır. Ancak nadir durumlarda kemoterapiye direnç ortaya çıkabilir. Bu durumda kemik iliği nakli veya hedefe yönelik tedaviler uygulanabilir.
AML (Akut Myeloid Lösemi)
AML, kemik iliğindeki kök hücrelerin anormal büyümesi sonucu ortaya çıkan bir kanser türüdür. Ateş, yorgunluk, kanama, kemik ağrısı gibi semptomları bulunur. Tedavi yöntemleri arasında kemoterapi, kemik iliği transplantasyonu ve radyoterapi yer alır. Bu süreçlerde tedaviye uyum ve düzenli takip son derece önemlidir.
Beyin ve Sinir Sistemi Tümörleri
Beyin ve sinir sistemi tümörleri genellikle baş ağrısı, yorgunluk, görme problemleri, duyma kaybı, nöbetler ve zayıflık gibi semptomlar ile kendini belli eder. Tanı için manyetik rezonans görüntüleme (MR), bilgisayarlı tomografi (BT) ve biyopsi gibi yöntemler kullanılır. Tedavi yöntemleri arasında cerrahi müdahale, radyasyon ve kemoterapi bulunur. Tümörün türüne ve yayılma durumuna göre tedavi yöntemi belirlenir.
- Meningiom tümörü beyin zarı ile ilişkilidir ve yavaş büyür.
- Glioma tümörü ise beyin hücrelerinden kaynaklanır ve hızla büyür.
Beyin ve sinir sistemi tümörleri erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilirler. Semptomların farkında olmak ve düzenli sağlık kontrolleri yapmak kansere karşı önemli bir adımdır.
Meningiom
Meningiom, beyin zarlarından kaynaklanan bir tümördür ve en sık görülen beyin tümörleri arasındadır. Genellikle iyi huylu tümörlerdir ancak nadir durumlarda kötü huylu olabilirler.
Meningiom’un en yaygın belirtileri arasında uzun süreli baş ağrısı, terleme, mide bulantısı ve kusma bulunur. Ayrıca görme, işitme, konuşma veya yürüme sorunları da olabilir.
Tedavi yöntemleri arasında bekleme yaklaşımı, cerrahi müdahale, radyoterapi ve kemoterapi bulunur. Tedavi yöntemi hastanın yaşına, tümörün boyutuna ve yerine göre belirlenir.
Cerrahi müdahale, tümörün çıkarılması için yapılan bir ameliyattır. Radyoterapi, kanser hücrelerinin öldürülmesi için yüksek enerjili ışınlar kullanır. Kemoterapi, kanser hücrelerinin büyümesini durdurmak için kullanılan ilaçlarla tedavi edilir.
Glioma
Glioma, beynin glial hücrelerinde ortaya çıkan kanserli bir tümördür. Beynin herhangi bir bölgesinde oluşabilir ve çeşitli semptomlara neden olabilir. En sık görülen semptomlar arasında baş ağrısı, görme ve konuşma problemleri, nöbetler, hafıza sorunları ve duyusal bozukluklar bulunur. Glioma türleri arasında astro-sitom, oligodendroglioma ve ependimom yer alır. Tedavi yöntemlerinde cerrahi müdahale, radyasyon terapisi ve kemoterapi gibi seçenekler kullanılabilir. Glioma tedavisi, tümörün yerleşimi, büyüklüğü ve yayılımına göre kişiye özel planlanır.
Kanserden Korunma Yöntemleri
Kanserden korunmak için alınabilecek önlemler oldukça önemlidir. Bu önlemler arasında sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek önemli bir yer tutar. Dengeli beslenme ve düzenli egzersiz yapmak kanser riskini azaltır. Ayrıca kanserle alakalı aşıların yaptırılması da önemli bir korunma yöntemidir. Bu aşılar sayesinde kansere karşı bağışıklık kazanılması mümkündür.
Bunun yanı sıra çevresel faktörlerin kanser riskini artırdığı da bilinmektedir. Bu sebeple evinizde ve çalışma alanlarınızda zararlı kimyasallardan uzak durmak, sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durmak, güneş ışınlarına karşı koruyucu önlemler almaya dikkat edin. Düzenli olarak sağlık kontrolleri yaptırarak erken teşhis imkanını da kullanmak kanserle mücadelede oldukça önemlidir.
Kanserden korunmada sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz oldukça önemlidir. Yeterli miktarda sebze ve meyve, tam tahıllar, protein ve sağlıklı yağlar içeren bir diyet benimsemek kanser riskini azaltır. Ayrıca düzenli egzersiz yapmak da kanserle mücadelede etkilidir. Haftada en az 150 dakika egzersiz yapmak hem fiziksel hem de zihinsel sağlık açısından faydalıdır.
Kansere karşı geliştirilen aşılar, kansere karşı bağışıklık kazandırarak korunmaya yardımcı olur. HPV aşısı gibi bazı kanserlerin oluşmasını engelleyen aşılar mevcuttur. Genellikle çocukluk çağında yapılması gereken bu aşılar erişkin dönemde de yaptırılabilmektedir.
Kirlilik, sigara, alkol tüketimi gibi çevresel faktörler, kanser riskini artırabilecek etkenlerdir. Bu sebeple zararlı kimyasal maddeler ile teması azaltmak, sigara ve alkol tüketimini azaltmak, güneş ışınlarına karşı koruyucu önlemler almak kanserden korunmada önemlidir.
Beslenme ve Egzersiz
Beslenme ve egzersiz, sağlıklı bir yaşam için oldukça önemlidir. Ayrıca, dengeli beslenmek ve düzenli egzersiz yapmak, kanser riskini de azaltabilir. Vücudun direncini artırarak, kanser hücrelerine karşı savaşmaya yardımcı olur. Bunun yanı sıra, obezite de kanser riskini artıran bir faktördür. Bu nedenle, sağlıklı bir kiloyu korumak için de düzenli egzersiz yapmak ve sağlıklı beslenmek önemlidir. Dengeli bir beslenme düzeni, taze sebzeler, meyveler, tam tahıllı gıdalar gibi sağlıklı gıdaları içermelidir. Ayrıca, işlenmiş gıdalardan ve fast foodlardan uzak durmak, kanser riskini azaltmak için atılabilecek önemli bir adımdır.
Aşı
Kanserle savaşta aşılar önemli bir rol oynar. Aşılar, kanser oluşumunu önleyerek veya kanser tedavisinde etkili olabilirler. HPV aşısı, serviks kanserini ve diğer kanser türlerini engellemek için kullanılır. Hepatit B aşısı, karaciğer kanseri riskini de azaltır. Ayrıca, bazı kanser türleri için araştırma aşamasındaki aşılar da mevcuttur. Özellikle yüksek riskli kişiler, kanserle ilgili aşıları aldıklarında hayatlarını kurtarmaya yardımcı olabilirler.
Çevresel faktörler
Çevresel faktörler, kanser riskinin artmasına neden olan etkenlerdir. Bu faktörler arasında sigara dumanı, hava kirliliği, zararlı kimyasallar, radyasyon, ultraviyole ışınları ve asbest gibi maddeler yer alır. Ayrıca evlerde kullanılan temizlik ürünleri, kişisel bakım ürünleri, pestisitler, tarım kimyasalları ve endüstriyel atıklar da kanser riskini artırır. Bu faktörlerin engellenmesi için temiz kaynakları kullandığımız ev eşyaları, sağlıklı ve organik besinler tercih ederek çevre dostu olabiliriz. Ayrıca ev ve iş yerlerimizin iyi havalandırılması, koruma ekipmanları kullanımı, güneş kremi kullanımı gibi önlemler de alabiliriz.
Kanserle İlgili Farkındalık
Kanser, ne kadar korkunç olsa da, erken teşhisle tedavi edilebilir bir hastalıktır. Kanser hakkında doğru bilgiye sahip olmak ve belirtilerini erken fark etmek, hayat kurtarabilir. Bu nedenle kanser hakkında farkındalık yaratmak son derece önemlidir. Kendinizi ve sevdiklerinizi kansere karşı öğrenin ve düzenli kontrollerinizi ihmal etmeyin. Aynı zamanda kansere karşı savaşta yer almak için, yerel kanser topluluklarına veya yardım kuruluşlarına katılarak farkındalık yaratabilirsiniz.
